De perceptie van het boek dat je leest, wordt niet alleen bepaald door het boek zelf. Je eigen gemoedstoestand speelt mee, of het boek dat je ervoor las. Voordat ik deze fabel van John Boyne las, had ik The Book Thief gelezen van Markus Zusak. Het is bijzonder moeilijk om nog mooier te blinken dan een dergelijke parel.

Desondanks kon ik het boek van Boyne wel waarderen. Het is geschreven in een wat kinderlijke stijl, omdat het verhaal vanuit de naïeve wereld van de achtjarige hoofdpersoon Bruno wordt verteld. Tegen diens zin in verhuist het gezin weg uit Berlijn naar een alleenstaand huis in 'Out-With'. En dat alleen omdat 'The Fury' een hoge pet op heeft van Bruno's vader. U begrijpt het al, we zijn aanbeland in de Tweede Wereldoorlog.

Bruno mist zijn vriendjes vreselijk en begrijpt helemaal niets van wat al die mensen aan de andere kant van het hek doen in hun gestreepte pyjama's. Volgens hem zijn daar heel veel kinderen met wie hij graag zou spelen. Hij vindt het oneerlijk. “I don't see why I have to be stuck over here on this side of the fence where there's no one to talk to and no one to play with.” Dit zegt hij tegen Shmuel, het jongetje dat aan de andere kant van het hek woont. Vanaf hun eerste ontmoeting ontstaat er een vriendschap die wonderlijke dialogen oplevert.

Bruno neemt regelmatig iets te eten mee voor Shmuel, maar doordat de wandeling naar hun stukje hek nogal lang is, snoept hij meestal het leeuwendeel er zelf al van op. Uit alles blijkt dat Bruno geen flauw benul heeft van wat er aan Shmuels kant van het hek gebeurt. Dit steevast volharden in de naïviteit van Bruno, wordt enigszins ongeloofwaardig. Temeer daar de jongen zich tegenover andere personages uit het boek, zoals zijn zus Gretel of luitenant Kotler, schrander gedraagt en blijk geeft van zijn intelligentie. Dat de propaganda van de nazi's volledig langs hem heen is gegaan, zodat zelfs het woord 'jood' hem onbekend voorkomt, is bijzonder onwaarschijnlijk.

De gedachte om de holocaust te verbeelden vanuit de naïeve geest van een achtjarig jongetje is goed. En hem te laten praten met een leeftijdgenootje - ze zijn op dezelfde dag geboren - door het hek is absoluut een vondst. Maar de uitwerking vind ik uiteindelijk nogal rechtoe-rechtaan. De stijl is idem en hoewel er aardige momenten in zitten, ontroerde het me nergens echt. Ook het slot – wat de lezer uiteraard zelf mag ontdekken – kreeg me niet op het puntje van mijn stoel.

Gelezen: augustus 2011