Bro, Harmon Hartzell - A Seer Out of Season, The Life of Edgar Cayce

De figuur van Edgar Cayce blijft mij fascineren. Dit boek is geschreven door Harmon Bro, die in 1943 in dienst trad van de Cayces, om werk over te nemen van Hugh Lynn Cayce – de oudste zoon die zijn land diende tijdens de oorlog tegen Duitsland. Harmon Bro en zijn vrouw June raakten nauw bevriend met de Cayce familie.

Wat dit boek zo bijzonder maakt is dat het een intiem inkijkje biedt van binnenuit, in de wereld van Edgar Cayce tijdens diens laatste levensjaren. De lezer krijgt ook de Edgar Cayce te zien, die – anders dan de zachtaardige man die we van de foto’s kennen – opvliegend en zelfs onhandelbaar kon zijn. Het kwam tussen de schrijver en de helderziende af en toe zelfs tot een handgemeen. Niets menselijks was dus ook Edgar Cayce vreemd.

Ik ben enorm veel nieuws te weten gekomen over de bijzondere gaven van Cayce, waarvan hij de meeste niet eens wilde ontwikkelen. Zo kon hij van iedereen de gedachten lezen, wat hij eigenlijk verschrikkelijk vond en een inbreuk op iemands privacy. En als hij over een hem onbekende begraafplaats liep, kon hij bij ieder grafsteen het levensverhaal van de ontslapene vertellen. Ook kon hij misdaden oplossen. Daarnaast had hij wat Bro omschrijft als ‘unbidden trafic with the dead’. “He might, for example, go to the front door to greet someone while the rest of the family were upstairs in bed. For an hour or more he could be heard talking, without an answering voice. The visitor, he reported, was typically someone he knew who had recently died, coming to him for directions in a new state and realm.”

 

Eens probeerde hij zelfs een zogeheten Oujia-bord, waar hij een hele reeks van boodschappen uit wist te destilleren. Onder meer een tip over waar het lichaam van een verdronken meisje kon worden gevonden. Vaak bleven dit soort experimenten bij een eenmalige aangelegenheid. Cayce wilde er niets van weten. Tegen de auteur vertelde hij bijvoorbeeld dat hij geen aandacht meer schonk aan het veelvuldige geklop op de muren dat hij vaak in huizen hoorde. “He considered his ability in self-induced trance to be sufficient mystery for one lifetime.”

Het doet je afvragen: wat was Cayce nu eigenlijk? Hoe zou je hem moeten omschrijven? De meesten noemen hem een ‘psychic’, een helderziende. Maar dat is zo onvolledig. Ergens staat er: “…to call him a psychic is to call an opera star an athlete of the vocal chords.” Na zijn overlijden in 1945 omschreef iemand in een necrologie hem als een ‘mystic’. Volgens Harmon Bro was hij een ‘seer out of season’. Iemand wiens helderziende gaven tijdens een verkeerde tijd aan de oppervlakte kwamen. Een tijd die niet of nauwelijks ontvankelijk was voor zijn ‘readings’, wat het leven van Cayce bepaald niet heeft vergemakkelijkt.

Een paar keer neemt de auteur de lezer echt stap voor stap mee tijdens de readings, waarvan hij er zelf honderden heeft bijgewoond. Het is dan net of je even aanwezig bent bij het bijzondere en onverklaarbare van Cayces gave. “(…) his state was not a simple hypnotic trance. It was a deep change in Edgar’s entire body, as we would see. (…) it was near to a death coma, with most of his body functions greatly slowed or suspended. His daily work was a kind of small dying.” Verderop: “Watching Cayce at work was like staring into a flame, making the mind go momentarily numb.” Soms als Cayce oververmoeid was, kon hij ook maar met de grootste moeite weer uit zijn trance worden gehaald. “We were like those sending a diver to unknown depths, whose equipment was not designed to assure his safety at such fare reaches but somehow continued to function.”

Het boek staat weer vol met anekdotes over Cayces onvoorstelbare diagnoses en inzichten. Ook gaat de schrijver dieper in op de entiteit die door Cayce sprak, en besteedt hij bijna onvermijdelijk veel aandacht aan Karma, iets wat Gina Cerminara in haar prachtige boek Many Mansions vele malen beter heeft gedaan. Wel weer bijzonder bruikbaar zijn de talloze titels van boeken die de schrijver noemt, die vrijwel nergens meer worden vermeld, en slechts antiquarisch nog te krijgen zijn.

De laatste 200 pagina’s van het boek vormen een beschrijving van Cayces leven. Hier staat veel in wat ik ook al bij Thomas Sugrue’s There is a River heb gelezen, maar ook weer heel veel nieuws. Dus zonder meer de moeite waard. Met name de vele krantenberichten die tijdens Cayces leven over hem zijn verschenen, vormen een welkome aanvulling.

A Seer out of Season was bepaald geen eenvoudig boek om te lezen. Bro’s schrijfstijl is op zijn zachtst gezegd omslachtig, en als ik het direct formuleer, moet ik zeggen dat het regelmatig onnavolgbaar is. Tot aan de biografie is het dan ook voornamelijk het onderwerp dat mij deed voortgaan. De biografie zelf is uitstekend leesbaar. Hoewel het mij enige maanden heeft gekost om dit boek meester te worden, heb ik geen moment overwogen het aan de kant te leggen. Daarvoor is het veel te rijk aan informatie over het fenomeen Cayce, over wie ik voorlopig nog niet ben uitgelezen.

 

Uitgelezen: september 2013