Dit is een boek bij uitstek 'for those with ears to hear'. Het ademt de gnostische sfeer van de katharen, waarbij man en vrouw elkaar versterken in plaats van elkaar bestrijden. (“the Book of Love taught that all human spirits were equal, with no man or woman having more value than another. Some might have destinies that appeared more exalted than another, but that was in human perspective. In the eyes of God, all souls were equal in value.” p.147) Een geloofsgemeenschap die de heilige geest als een vrouwelijke entiteit zien, zoals te lezen staat in het gnostische Evangelie van Philip.

Het boek gaat over de nakomelingen van Maria Magdalena, de gemalin van Jezus, die door de eeuwen heen een rol hebben gespeeld in de geschiedenis. Hoofdpersoon in het heden is Maureen Paschal. In het vorige deel van deze cyclus (The Expected One) kwam zij ten tonele als de schrijfster van het boek over grote vrouwen uit onze geschiedenis, Herstory. Toen ontdekte ze het Evangelie van Maria Magdalena, en kwam ze op het spoor van 'The book of love', het Evangelie zoals het door Jezus zelf geschreven is. Dit deel omvat haar queeste naar dit boek. Zij heeft dromen waarin ze bijvoorbeeld op de berg Golgotha staat, op het moment dat Jezus voorbij komt met het kruis op zijn nek. Daar ontmoet ze meermaals Maria Magdalena.

Veel pagina's worden in beslag genomen door de geschiedenis van Matilda of Tuscany, die verteld wordt vanaf haar vroege jeugd, halverwege de elfde eeuw. Haar bijzondere leven in dienst van haar kathaarse geloof en haar afstamming van Maria Magdalena. Zij is, net als Maureen Paschal een kleine duizend jaar later, een van de Expected Ones. Ook zij heeft dromen Maria Magdalena met haar praat. Het labyrint speelt een belangrijke rol. Dat is de plaats waar ze haar god vindt, in het midden. “Although the pathways make many turns, if you stay true to your path, you will never get lost,” zegt haar leermeester die door het hele boek heen 'The Master' wordt genoemd. En elders: “There is no right way to walk a labyrinth, and there is no wrong way. There is only your way. Go at the pace that your soul dictates, and stay true to your path.” (p.194) Uitvoerig wordt verhaald hoe Matilda de abdij te Orval sticht, Val, d'or, de vallei van goud. Een verzamelplaats voor haar orde, The Order of the Holy Sepulcher, en bewaarplek voor het Libro Rosso, het rode boek waarin het Evangelie van Jezus in is geïntegreerd. De paradijselijke en pure liefde tussen haar en paus Gregorius VII, die onder historici nog altijd onderwerp van discussie is, is prachtig beschreven. “How can true love ever be adultery, if love is the greatest gift given us by our benevolent father in heaven?” (p.278)

Een belangrijke rol in het verhaal is weggelegd voor Longinus Gaius, de Romeinse legionair die zijn speer in de zijde van Jezus stak om er zeker van te zijn dat hij gestorven was. Direct na deze hardvochtige daad, hoorde hij de stem van de Vader in de Hemel tot hem spreken: “You shall wander the earth without benefit of death so that each night when you lie down to sleep, your dreams will be haunted by the horrors of your own actions and the pain they have caused.” (p.166) Het zou nog enige jaren duren voordat Longinus spijt zou krijgen van zijn daad. Hij zocht Maria Magdalena op en werd haar meest toegewijde volger. Hoe hij in dit boek verweven is laat ik over aan de argeloze lezer.

Als altijd speelt het instituut kerk ook hier weer een dubieuze rol. Het wil eigenlijk het Evangelie van Maria Magdalena niet als authentiek erkennen, en ook in de zoektocht naar dat van Jezus lopen ze bepaald niet voorop. Een priester in gewetensnood formuleert het treffend aldus: “Do we serve a council of fallible human beings who are allowing their earthly concerns to dominate their decisions, or do we serve our Lord Jesus Christ?” (p.250) Hoe het Evangelie van Jezus uiteindelijk gevonden wordt, zal ik hier niet uit de doeken doen. Maar verrassend is het zeker en ik kan wel verklappen dat de kathedraal van Chartres, met haar mysterieuze labyrint in de vloer, er een belangrijke rol in speelt.

Maar is het boek spannend? Nee, niet in de zin dat er eindeloze achtervolgingen zijn waar de 'good guys' altijd min of meer heelhuids uit tevoorschijn komen. Als McGowan aan het slot toch nog enige spanning in het boek wil brengen (wellicht daartoe aangespoord door haar uitgever), slaat ze de plank nogal mis. Ineens loopt Maureen, die door het hele boek toch buitengewoon intelligent en alert is, met open ogen in een val. Dit boek zou ik dan ook niet willen scharen bij het genre thriller, dat is niet de stiel van McGowan. Het is veel eerder spirituele literatuur, zonder zweverig te worden en zonder geluk aan iedereen te beloven. Sterker nog, het vertelde verhaal en haar achtergronden zijn geloofwaardig.

Het boek puilt werkelijk uit van de prachtige verhalen, onsterfelijk mooie zinnen, trefzekere symboliek en uitbundige wijsheden. Je zou werkelijk wensen dat de wereld vorm zou zijn gegeven door de katharen, de Order of the Holy Sepulcher, al mag het dan misschien een pietsie minder vroom allemaal. Afgezien van de halfslachtige thrillerpoging, zit de roman puntgaaf in elkaar, zijn alle personages levensecht, maar bovenal is het verhaal waaruit de geschiedenis van de gelovige mens in een compleet ander daglicht komt te staan, overtuigend. Het derde deel in de serie is al verschenen. Zodra de goedkope paperback verschijnt, zal ik daarvan weer verslag afleggen.


Gelezen: oktober 2010
Waardering: 9/10