Stel, je bent zestien jaar oud en je loopt te ruziën met de zoon van je vaders tweede vrouw. Je geeft hem een duw, hij valt op de straat en wordt direct overreden door een auto. Probeer je eens voor te stellen wat dat doet met je leven. Dit is de kern van de 2010-roman van Auster, Sunset Park. Tevens is het de gebeurtenis die Miles Hellers leven voor een belangrijk deel bepaalt. De roman is opgezet rond de diverse karakters die zich bewegen rondom deze Miles Heller.

Vijf jaar na dit traumatische incident, hoort hij zijn vader, Morris, met diens tweede vrouw, Willa, praten over hem. Zijn vader zegt inschikkelijke dingen over hem, maar Willa is minder lovend: “There's an anger and a coldness in him that frighten me.” Miles, die dan bijna 21 jaar is, voelt alsof hij in stukjes wordt gehakt. “They had no idea how much he loved them. For five years he had been walking around with the memory of what he had done to his brother on that road (…) and because he had never told his parents about the shove and how deeply he was tormented by it, they misread the guilt that had spread through his system as a form of sickness. (…) he hated himself for having caused them so much sorrow, so much unnecessary grief.” Hij realiseert zich dat hij ze niet langer onder ogen durft te komen. “Perhaps the best thing for all concerned would be to remove himself from their lives, to disappear.”

Ten tijde van het verhaal is er tussen Miles en zijn vader al ongeveer acht jaar geen contact meer geweest. Al die tijd heeft hij zich in leven gehouden door allerhande baantjes, die geen recht doen aan het stel goede hersens waarover hij beschikt. Hij woont in Florida, met zijn minderjarige vriendinnetje, Pilar. Een van haar zusjes chanteert hem en dreigt hem aan te geven vanwege seks met een minderjarige. Hij moet vluchten tot Pilar over enkele maanden 18 jaar is geworden, en vindt onderdak in het krakershuis van een oude vriend van hem (Bing) in Sunset Park in good old New York.

Auster schetst van alle bewoners van het huis in Sunset Park een sprekend portret op de doeltreffende wijze zoals alleen hij dat kan. Je begrijpt in een paar zinnen hoe iemands psyche in elkaar steekt en hoe de onderlinge verhoudingen liggen. Ook krijgt de lezer de levens van Moris Heller en diens ex, de gevierde actrice Mary-Lee Swann voorgeschoteld. Iedereen worstelt met zijn of haar eigen problemen, wereldbeeld, verledens en wat al dies meer zij.

Vanaf het punt dat de bewoners van het huis in Sunset Park dreigen te worden uitgezet, lijkt alles zich ten goede te keren. Woon-, geld- en relatieproblemen lijken zich op bijna natuurlijke wijze op te lossen. Miles is weer herenigd met zijn ouders, en heeft zelfs zijn geheim omtrent de ware toedracht van Bobby's dood onthuld, maar tijdens de laatste pagina's ontloopt Miles toch niet het noodlot dat hij in zich draagt, sinds hij Bobby ("who was both a brother and not a brother, both a son and not a son, both a friend and a foe") op de straat duwde.

Op iemands boekenblog las ik dat hij het zat was dat Auster het altijd over toeval moet hebben. Dat is inderdaad Austers thema. Als Miles op die middag Bobby niet die duw had gegeven, of er had niet een auto op dat specifieke moment gereden... enzovoort, dan had zijn leven een compleet andere wending genomen. Een van de personages speelt met het idee om een essay te schrijven “about the things that don't happen, the lives not lived, the wars not fought, the shadow worlds that run parallel to the world we take to be the real world, the not-said and the not-done, the not-remembered.” Wat iemand erop tegen kan hebben dat een schrijver dit onvoorstelbaar rijke en diepe thema keer op keer onderzoekt, begrijp ik niet goed. Zeker als dit wordt uitgevoerd door een schrijver met een penvaardigheid als Auster.

Ook met deze roman dwingt hij bij mij weer groot respect af, als al zo vaak eerder. Alles klopt en iedere snipper informatie heeft weer betrekking op alle andere bouwstenen, waar dit prachtige werk mee is opgebouwd. De verhalen over baseball-spelers en hun vroegtijdig afgebroken carrières, of het verhaal van de soldaat die alle vuurlinies op miraculeuze wijze wist te overleven – het contrast tussen pech en geluk. Het boek zit tjokvol mooie symbolische anekdotes.

Het enige dat me zo langzamerhand de keel uit begon te hangen, waren de eindeloze opsommingen waar Auster zich schuldig aan maakt. Het zal wel literair zijn... Maar goed, op deze ene wanklank na, weet ik niets dan goeds te melden over deze Auster. Ik ben een fan en blijf dat!

Gelezen: augustus 2011
Waardering: 8½/10