Brown, Dan - Inferno

Ook deze Dan Brown dwingt bij mij weer respect af. Het is niet alleen een enorm spannend verhaal, maar het zet de lezer ook aan het denken over de serieuze en reële problematiek van overbevolking. Brown schuwt in zijn boeken geenszins onderwerpen waar de meeste mensen maar liever hun oren voor dichthouden.

 

Korte samenvatting: Robert Langdon volgt een spoor van codes en raadsels naar de locatie waar ene Bertrand Zobrist een virus heeft geplaatst. Dit virus zit in een wateroplosbare plastic zak die in het water hangt. Het is dus een race tegen de klok, om de plek waar die zak zich bevindt te traceren voordat het plastic is opgelost en het virus vrijkomt.

 

Zobrist is, met hulp van een daarin gespecialiseerde organisatie (Het Consortium), enkele jaren eerder ondergedoken om dit 'meesterwerk' te voltooien. In een videoboodschap vertelt hij dat hij de oplossing heeft voor de overbevolking. Iedereen gaat ervan uit dat het om een dodelijk virus gaat, dat bedoeld is een substantieel deel van het probleem van overbevolking in één klap op te lossen. Maar voordat we dit als lezer invullen met de meest gruwelijke projecties, moeten we bedenken dat Dan Brown bekend staat als 'The Master of Misdirection'.

 

De kruimels die Zobrist - die al aan het begin van dit avontuur vanaf een toren zijn dood tegemoet springt - heeft achtergelaten, waar Langdon als een volleerd Klein Duimpje achteraan hobbelt, brengen de lezer naar Florence, Venetië en Istanbul. We leren deze steden en hun kunst goed kennen. Voor mij was dat smullen geblazen omdat ik deze steden - zeker de Italiaanse - ook erg goed ken, en heel veel voor mij bekend voorkwam. Maar tegelijkertijd vroeg ik mij als lezer af waarom die Zobrist dat nu toch zou hebben gedaan. Waarom überhaupt aanknopingspunten verstrekken, als je niet wilt dat iemand je plan dwarsboomt? Is het wel echt een race tegen de klok? 

 

Inferno is vanaf de eerste tot en met de laatste pagina een spel in illusies. De diverse facties die een rol spelen wisselen regelmatig van het kamp van de goeden naar dat van de slechten en andersom. Zo is de vrouw met wie Langdon vanaf het begin optrekt, Sienna Brooks, een vat vol mysteries. Wie nu precies voor wie werkt, of wie nu precies welk doel nastreeft, wordt pas in de finale van het boek echt duidelijk. Op ongeveer driekwart van het boek werd het illusie-in-een-illusiegehalte mij zelfs een beetje te groot. Niets is wat het lijkt. Maar de pagina's die daarop volgen maken de merkwaardige en bijna ongeloofwaardigde wendingen in het verhaal toch weer plausibel.

 

Wat Brown echt ongelooflijk knap doet is zijn lezers op het verkeerde been zetten. Het sterkst overkwam mij dat op het volgende moment. De baas van Het Consortium, de provost, besluit zijn eigen strengste regel te schenden: alle wensen van de cliënt uitvoeren zonder vragen te stellen. Maar de videoboodschap van Zobrist is zodanig verontrustend, dat zelfs de provost niet aan de opdracht van zijn cliënt kan voldoen: deze boodschap uitzenden via de wereldwijde media. Hij zoekt contact met iemand die zich FS-2080 noemt, de persoon die Zobrist destijds bij Het Consortium heeft geïntroduceerd. De telefoon wordt aangenomen door een man die zich heeft voorgesteld als Jonathan Ferris. Hij bevindt zich met Robert Langdon en Sienna Brooks in de trein op weg naar Venetië. Als lezer ga je er dan blind van uit dat deze Jonathan Ferris dezelfde is als FS-2080. 

Na het gesprek met de provost, dat niet wordt beschreven, volgt een hoofdstuk dat begint met de zin "FS-2080 gazed out the window of the speeding Frecciargento, watching Robert Langdon's reflection in the glass. (...) Betrand, thought FS-2080. God, I miss him." In cursief wordt vervolgens verhaald hoe FS-2080 in contact is gekomen met Zobrist, en hoe dat tot een hartstochtelijke liefdesrelatie leidde. Ferris en Zobrist hadden dus een homoseksuele relatie, denk je dan. Hij staat dus duidelijk aan de kant van de slechterik in het verhaal. Zelfs wanneer een kleine 100 pagina's verderop dezelfde ontmoeting tussen FS-2080 en Zobrist nog eens dunnetjes wordt naverteld, duidelijk vanuit het perspectief van Sienna Brooks dit keer, zelfs dan valt het kwartje nog niet. Sterker nog, hoewel ik weet dat Dan Brown geen fouten maakt in zijn werk, dacht ik zelfs hier op een enorme misser te zijn gestuit. Maar terugbladerend begreep ik dat FS-2080 de eerste keer nergens met zoveel woorden wordt verbonden aan Jonathan Ferris. Nee, Dan Brown maakt echt geen fouten.

 

Wat mij met name goed bevalt aan het werk van Dan Brown is de schaamteloze bewondering voor de schone kunsten. Hij neemt hier alle ruimte voor, ook als het niet altijd even functioneel is voor het verhaal. En met name het prachtige werk van Dante wordt in dit boek mooi in beeld gebracht.

 

Uiteraard vertel ik hier niet hoe een en ander afloopt, maar alle vragen waar ik tijdens het lezen mee zat, worden volledig beantwoord. En zeker niet op de manier die je zou verwachten. Een absolute aanrader. Ik kan niet wachten tot de film verschijnt.

 

Gelezen: juni 2014