Het verhaal van Edgar Cayce kende ik al via diverse boeken. Maar deze uitgebreide biografie van Sidney Kirkpatrick uit 2000 heeft toch weer diepe indruk op mij gemaakt. Anders dan de andere biografieën is dit de weergave van een echte schrijver die het onderwerp van zijn boek nooit persoonlijk heeft gekend. En op de een of andere manier is dat een voordeel. De afstand en het professionalisme zorgt voor een overzichtelijk, min of meer chronologisch verhaal, waar het leven van deze bijzondere man – diens strubbelingen en zegeningen – helder uit naar voren komt.
The Sleeping Prophet van Jess Stearn is gewoon rommelig en springt van de hak op de tak met nadruk op slechts een paar zaken uit de readings van Cayce. Thomas Sugrue schreef met There is a River – dat nog tijdens het leven van Cayce verscheen – een eerste biografie. Indrukwekkend, maar ook dit verhaal is gelardeerd met de persoonlijke ervaringen van de auteur – Cayce en Sugrue trokken veel tijd samen op – waardoor geen evenwichtig verhaal ontstaat. Ook Harmon Bro’s A Seer Out of Seasons kan ik niet echt een volledige biografie noemen. Dit boek is dat gelukkig wel. Vanaf de eerste pagina hang ik aan de pen van de schrijver, natuurlijk ook omdat het verhaal van Edgar Cayce zo boeiend is.
Al vanaf zijn vroegste jaren is Edgar Cayce een merkwaardig jongetje. Op zijn derde jaar valt hij van een hek, met zijn hoofd op een plank waaruit een spijker steekt. Deze spijker dringt door tot in zijn hersenholte, maar hij houdt er niets aan over. Dat wil zeggen, de theorie bestaat dat dit incident zijn paranormale vermogens zou hebben geïnstigeerd. Als kleuter kreeg hij de bijnaam ‘Old man’, waarschijnlijk omdat hij nogal ernstig was, het liefst alleen speelde en lange tijd stil kon zijn, alsof hij over iets nadacht. Edgar, die het liefst Eddy werd genoemd, had imaginaire vriendjes. Niet zoals veel kinderen die hebben. De fictieve vriendjes van Edgar hadden namen, uitgebreide achtergronden en herkenbare persoonlijkheden en ze kwamen uit oorden als Perzië en Egypte.
Als zijn grootvader in het bijzijn van kleinzoon Edgar van zijn paard wordt gegooid en in een vijver verdrinkt, maakt dat weinig indruk op de vierjarige. Lange tijd voert de kleine Edgar gesprekken in de tabaksschuur met zijn overleden opa. Een lokale kennis vertelt Edgar, als deze negen jaar oud is, een verhaal uit de Bijbel. Hoewel hij opgroeide op het streng christelijke platteland van Amerika, was zijn gezin weinig vroom. Ze hadden niet eens een Bijbel in huis. Maar vanaf dat moment is de jongen gefascineerd door de Bijbel, wat zijn hele leven het geval zou blijven. Hij las het boek ieder jaar van kaft tot kaft en hij zou later waar hij ook woonde les blijven geven op de zondagsschool.
Op zijn twaalfde wordt hij voor het eerst bezocht door een engel. Deze engel vertelt hem dat zijn gebeden zijn verhoord en dat hij trouw moet blijven aan zichzelf. Hij zal de zieken en de lijdenden helpen, zo bezweert ze hem. Het duurde drie jaar voordat Edgar deze ervaring met iemand durfde te delen.
Een ander merkwaardig verhaal uit zijn jeugd is de ontdekking dat hij een boek van voor tot achter kon citeren nadat hij er even met zijn hoofd op had gelegen. Tot dan toe werd hij op school regelmatig op de stoel van de dommerik gezet, maar vanaf het moment dat deze bijzondere gave aan het licht kwam, behaalde hij zulke goede resultaten dat hij zelfs een jaar kon overslaan. Er zijn enkele verhalen over opmerkelijk gedrag nadat Edgar – door een wild balspel of anderszins – bewusteloos raakt. Het is dan alsof iemand anders in hem is gevaren. Hij lijkt volledig bij bewustzijn, maar maakt op school grove en brutale opmerkingen. Thuis pakt hij de gloeiend hete pan waarin koffiebonen worden geroosterd met blote handen van het vuur en gaat de bonen in de tuin zaaien. Zelf kan Cayce zich niets herinneren van dit gedrag. Dit lijkt een voorbode van zijn bijzondere paranormale gaven.
Het voert uiteraard veel te ver om het hele levensverhaal uit de doeken te doen hier. Het boek puilt uit van de ongelooflijke verhalen en incidenten. Cayce hobbelt van baantje naar baantje en vindt uiteindelijk zijn professie als fotograaf. Hij trouwt met Gertrude en onderneemt diverse pogingen om rijkdom te vinden als oliebaron.
Vanaf zijn vroege jeugd tot ver in zijn volwassenheid worstelt Cayce met zijn paranormale gaven. De merkwaardige incidenten blijven zich voordoen en uiteindelijk zet een kwaal aan zijn eigen stembanden hem op het spoor van zijn ware gave: het geven van zogeheten ‘readings’ terwijl hij zelf in trance is. Een aantal keren brengt een hypnotiseur hem in trance. Onder hypnose is zijn stem prima, maar zodra hij weer wakker wordt, is zijn stem weer weg. Deze hypnotiseur (Stanley Hart) ontdekt dat Cayce in een veel diepere trance raakt dan andere mensen. Hart vraagt hypnotherapeut John Quackenboss om eens met Edgar Cayce te werken. Met hetzelfde resultaat - prima bij stem tijdens de hypnose, maar bij ontwaken geen stem - tot grote frustratie van Quackenboss. Iedere keer tijdens de hypnose doet Cayce precies wat er van hem wordt gevraagd. Quackenboss wil niet opgeven en schakelt een andere experts op het gebied van hypnose in: Al Layne. Na eindeloze experimenten suggereert Quackenboss dat Layne aan Edgar in trance eens vraagt wat zijn onbewuste zelf zou doen aan het probleem van zijn stem. Tegen die tijd is Cayce er vanwege zijn kwaal beroerd aan toe. Hij weegt nog minder dan 50 kilo en is een ‘nervous wreck’.
Op 31 maart 1901 vindt het experiment plaats, dat de boeken in zal gaan als de eerste echte reading van Edgar Cayce. Hij heeft inmiddels geleerd hoe hij zichzelf in trance kan brengen. Onder deze hypnose vertelt Cayce met heldere stem precies wat er mankeert aan zijn stem. Een gedeeltelijke verlamming van spieren bij de stembanden die een psychologische oorzaak heeft. Remedie is een verhoogde circulatie van de betreffende spieren. Nog steeds in trance begint Cayce deze circulatie te verhogen. De omstanders kunnen het ook zien, doordat zijn nek opzwelt en de huid roder wordt. Na twintig minuten verkondigt de slapende Cayce dat de kwaal verholpen is. Als hij ontwaakt, zegt hij ‘Hallo. Heee, ik kan weer praten!!’
Van de hele procedure tijdens zijn trance had hij niets bewust meegekregen. Gedurende de rest van zijn leven zou deze kwaal nog diverse keren opspelen, wat hij met deze vorm van zelfmedicatie steeds weer verhelpt.
Deze eerste reading is het begin van in totaal meer dan 16.000 readings, waarvan er ruim 14.000 volledig zijn gedocumenteerd en getranscribeerd. Tot ongeveer een jaar of zes, zeven voor zijn overlijden zou het een enorme strijd blijven om als paranormaal diagnosticus te kunnen werken. Regelmatig moet hij ervaren dat zijn omgeving afstandelijk of zelfs vijandig reageert op zijn gave. Iedere keer als hij een nieuwe baan in een nieuwe stad aanneemt – wat veelvuldig gebeurt – probeert hij zijn ‘rare vermogens’ te verbergen. Een hels dilemma voor hem, omdat hij daardoor niet kan voldoen aan wat de engel uit zijn jeugd hem had verteld. Maar keer op keer komt het uit en wordt hij min of meer geleefd door zijn readings. Het ongeloof van de mensen leidt geregeld tot pogingen hem te ontmaskeren als een oplichter. Hij wordt zelfs enkele keren gearresteerd en belandt in de gevangenis, al duurt dat gelukkig nooit lang. Ook gaat hij enkele keren een partnership aan met onbetrouwbare mensen, waardoor enige stabiliteit onbereikbaar blijft.
Een andere worsteling voor de gelovige Cayce dient zich aan wanneer hij met de zogeheten ‘life readings’ gaat beginnen. The Source, zoals de entiteit wordt genoemd die doorgaans via hem de medische readings doet, vermeldt ongevraagd over vorige levens van een van de ‘cliënten’. Dit is het begin van duizenden readings over reïncarnaties, waar de Bijbelvaste Cayce eigenlijk helemaal niets van wil weten.
Zoals gezegd is de hoeveelheid ongelooflijke verhalen in deze biografie enorm, waarbij ik mij iedere keer weer realiseerde dat wat er zich bevindt tussen hemel en aarde voor de meesten van ons een groot mysterie zal blijven. Natuurlijk blijft er ook ergens in mijn achterhoofd de gedachte dat het allemaal maar verzonnen is en niet kan bestaan, dat Cayce misschien toch een charlatan was. Maar niets in zijn levensverhaal wijst daarop. Hij leefde het grootste deel van zijn leven in armoede, en was afhankelijk van giften. Hij schuwde de publiciteit en stelde zelfs alles in het werk om het geld dat hij toegestuurd kreeg tegen het einde van zijn leven terug te sturen, omdat hij nooit zou kunnen voldoen aan de duizenden aanvragen voor een reading. Nadat There is a River in heel Amerika aandacht kreeg, ontstond er een wachtlijst die opliep tot vijf jaar.
Dat er inmiddels letterlijk honderden boeken zijn geschreven over hem, sinds zijn overlijden in januari 1945, zegt in ieder geval dat het fenomeen Cayce de gemoederen bezig blijft houden. Dat geldt zeker ook voor mij. Voorlopig heb ik nog een rijtje boeken over deze ‘slapende profeet’ te lezen.
Gelezen: april 2020