Longfellow, Ki - Shadow Roll

Go to the English version

Gelezen: mei 2013

In mijn leeservaringen betoog ik regelmatig dat een schrijver in beweging moet blijven. Daarmee bedoel ik dat hij/zij niet keer op keer dezelfde roman in andere woorden zou moeten schrijven. In mijn optiek moet een schrijver zichzelf zo nu en dan opnieuw uitvinden. Ik begrijp nu dat ik voorzichtig moet zijn met dergelijke zienswijzen.

Ki Longfellow is voor mij de schrijfster van The Secret Magdalene en Flow Down Like Silver. (Ik heb nog steeds goede hoop dat het derde deel in deze wonderbaarlijke serie over Gnosis, The Woman Who Knew the All, of wat de uiteindelijke titel ook zal zijn, ooit nog eens zal verschijnen.) Met Houdini Heart verraste ze mij volledig. Hoewel ik mijzelf er nagenoeg toe dwong het goed te vinden – waar ik in slaagde – en zelfs het te begrijpen – waarin ik jammerlijk faalde – werd het boek me nimmer zo dierbaar als de Gnosis-romans. Maar in ieder geval had ze zichzelf als schrijfster zonder twijfel opnieuw uitgevonden. Van de hoog filosofische en diep spirituele verhalen over historische vrouwen als Maria Magdalena en Hypatia van Alexandrië, stapte ze over op het spoor van de horror. En nu maakt Longfellow wederom een enorme overstap: naar detectives. Ze verheft het heruitvinden van zichzelf als schrijfster tot een vorm van Kunst.

In één moeite door publiceerde ze drie moordmysteries, waarin de Staten Island privé-detective Sam Russo de hoofdrol speelt. Het eerste verhaal – Shadow Roll – vindt plaats in 1948 in dezelfde atmosfeer als de detectivefilms (film noire) rond die periode, met acteurs als Humphrey Bogart en Jim Cagney. Russo vergelijkt zichzelf ook voortdurend met ‘Bogie’ en praat op dezelfde snelle en gevatte, humoristische manier. Shadow Roll is het verslag van Russo’s daadwerkelijk eerste zaak als PI. Tot dan toe werkte hij als de hersens en het maatje van Lino Morelli, iemand met wie Russo opgroeide in een weeshuis en die nu werkt als detective bij de Staten Island politie. Tijdens de verhalen, zijn eerste drie zaken, pikt de lezer steeds meer op over de achtergrond van de held.

Met deze detectives bewijst Ki Longfellow nog maar eens dat ze in ieder gewenst genre uitblinkt. Ze schrijft overtuigend, alsof ze Sam Russo ís. In deze eerste zaak krijgt Sam de opdracht de dood van drie jockeys in Saratoga Springs te onderzoeken. Vrijwel iedereen wil dat hij uiteindelijk rapporteert dat het in alle drie de gevallen gaat om een ongeluk. Moord in en om een populaire paardenracebaan, waar veel geld in omgaat, is alleen maar schadelijk voor zaken.

Terwijl het verhaal zich ontvouwt, lijkt het erop alsof de moordzaken – wat het uiteindelijk uiteraard toch blijken te zijn – voornamelijk dienen als excuus om Russo en zijn omgeving te beschrijven. Longfellow spreidt haar ruime kennis tentoon van de geschiedenis van paardenraces en van films. Wat het oplossen van de moorden betreft, passeren diverse personages de revue die wellicht betrokken zijn. Maar geen van hen past exact in het plaatje. Evenmin lijkt Russo te weten waar zijn onderzoek naar toe gaat, of wat hij aan het doen is. Hij volgt gewoon datgene wat voorbij komt, en aan het einde lost hij het geheel op wonderbaarlijke en bijna toevallige wijze toch op. Hoewel, niet geheel op de manier zoals doorgaans detectives worden opgelost, waar de dader of daders ontmaskerd worden en naar de gevangenis worden begeleid. Maar dit laat ik naar goed gebruik aan de lezer.

Ik heb erg genoten van Shadow Roll, voornamelijk vanwege het vakmanschap waarmee het is geschreven. Het zit berstensvol hilarische taal, gevatheden en humor. De manier waarop Russo zichzelf introduceert bij de lezer is veelzeggend: “Sam Russo, born anytime, raised anywhere, pain in the ass.”

De vrouw die het weeshuis runt waarin Russo opgroeide, Florence Zawadski (Flo) wordt omschreven als: “Old Flo knew as much about mothering as a cow knew about driving a cab.”

Iemand met slechte ogen wordt als volgt neergezet: “Hank couldn’t see the Titanic without his glasses (…)”

De mooi en puissant rijke Mrs. Willingford (what’s in a name?) probeert Sam te verleiden. Terwijl hij tegenover haar zit, probeert hij verstandig te doen, maar weet: “my brains were still down around my groin somewhere. (…) Did I think Mrs. Willingford was a killer? Certainly. But not the kind that left dead bodies – just dead hearts.”

Ik heb veel en hard moeten lachen tijdens het lezen van Shadow Roll. Zoals om de introductie van Jane, de hond van Babe Duffy, een van de slachtoffers: “Jane was some sort of hunting dog from Africa. I figured Babe named her Jane because it was the only African word he knew: as in ‘Me Tarzan, you Jane.’” De relatie tussen deze hond en de detective is een van de mooiste verhaallijnen in deze detectives.

Naast haar humor, hanteert Longfellow een vlijmscherpe pen als ze Russo in gedachten laat afdwalen naar zijn oorlogservaringen. Hij was cavalerist in de Filippijnen, waar hij geweren en kanonnen bestreed met paarden. Ergens omschrijft hij dit als: “a crash course in scraping the bottom of human nature.”

En nu en dan meende ik de Ki Longfellow van de Gnosis-wijsheid te zien doorschemeren door de ruwe bolster van Sam Russo. Deze droomde er als kind van jockey te worden, maar zijn zware lichaamsbouw maakte dit onmogelijk. “I would of loved that, being a jockey. But life doesn’t work that way – getting what you love. Seemed to me life gives you what you need.”

Jawel, mevrouw Longfellow heeft me niet alleen weer weten te verrassen, ze heeft me daarbij tevreden gemaakt als lezer. Ik zal Sam Russo zeker blijven volgen waar haar pen hem ook maar brengen zal. Maar het zou zomaar kunnen dat het bij deze drie mysteries blijft. Per slot van rekening kan deze schrijfster zich alweer opnieuw hebben uitgevonden, terwijl ik dit schrijf.