Pagels, Elaine - The Gnostic Gospels

Buitengewoon boeiend en leerzaam boek over de Nag Hammadi-geschriften. De relatief weinig pagina’s zitten tjokvol met informatie over de geschiedenis van het Christendom, de ontwikkeling van de orthodoxe en gnostische facties.

Ik heb heel erg veel onderstreept, allemaal inzichten, wetenswaardigheden, wijze uitspraken, eenvoudige vragen tot de meest diepzinnige constateringen. Het is teveel om hier weer te geven. Een verrassend inzicht vond ik bijvoorbeeld dat:

‘Contemporary Christianity, diverse and complex as we find it, actually may show more unanimity than the Christian churches of the first and second centuries.’

Uiteindelijk legden de orthodoxen de basis voor wat de moderne kerk is geworden. Zij werden ‘the many’ (hoi polloi) en de gnostici bleven ‘the few’. De rol van de volgelingen van Valentinius is mij alleen maar meer gaan intrigeren. Zo snel mogelijk ga ik dan ook diens Evangelie der Waarheid (of dan toch geschreven door zijn volgelingen) lezen, zoals bezorgd door professor Quispel. Een van de pioniers op het gebied van de Nag Hammadi-geschriften die ook veel wordt genoemd in het boek van Pagels.

Pagels beschrijft diverse controversen tussen de beide facties en het licht dat de Nag Hammadi-geschriften daarop schijnt. De wederopstanding van Jezus; de enorme verschillen tussen de God uit het oude testament (de demiurg) en de vergevingsgezinde Father uit het nieuwe testament; de onderdrukking van de vrouw; de diverse overtuiging binnen de factie van de gnostici.

Zoals gezegd, er is teveel te citeren uit dit rijke boek. Het vergt wel een hoge concentratie om deze materie tot je te nemen. Dus een paar thrillers zijn een welkome afwisselingen na dit zware werk. Dat weerhoudt mij er overigens niet van al haar boeken te lezen.

Gelezen: mei 2009