Palmen, Connie - Lucifer
Een erg goed boek! Zeer onder de indruk van het karakterportret van Peter Schat, en leuk om te lezen over de kring om hem heen, waarin ik veel mensen herken (Reinbert de Leeuw, Vera Beths, Elmer Schönberger, Harry Mulsch. Hugo Claus en nog anderen).
Ook een boek dat getuigt van diep psychologisch inzicht in de mens. Ook vol van mooie zinnetjes, zoals
“een kunst die zelfs atheïsten in het bestaan van God doen geloven: de muziek.” (13)
of
“Gebeurtenissen vinden plaats bij gratie van hun verhaalbaarheid.” (127)
of
“We begrijpen de werkelijkheid dankzij de literatuur, niet andersom.” (178)
Niet iedere (quasi) diepzinnige opmerking krijgt mijn handen op elkaar, wat bijvoorbeeld geldt voor:
“De werkelijkheid heeft af en toe wat creatieve hulp nodig om veelzeggend te worden” (248).
Dit adagium vind ik in verschillende vormen terug in het boek, maar mijns inziens is het eerder andersom, namelijk dat je in de fictie de werkelijkheid af en toe moet afzwakken omwille van de geloofwaardigheid.
Een erg boeiende passage vind ik op pagina 300, waar wordt betoogd dat niets per ongeluk gebeurt. Orpheus kijkt niet per ongeluk om naar Eurydice als zij vanuit het dodenrijk achter hem aanloopt. Het is zijn kunstenaarschap die hem dwingt om te kijken.
“Hij zou nooit meer zo mooi kunnen zingen als hij zijn verlangen doodde en haar weer levend naast zich had.”
Boeiend!
Een andere echt mooie zin op p 313, over het achterhaald raken van idealismen:
“De tijd leerde ons dat het goede willen het kwade kan veroorzaken.”
Dit heeft iets weg van de uitspraak van De la Fontaine: "One often meets his destiny on the road he takes to avoid it."
De slotalinea is ook ijzersterk, helemaal in de metafoor van Lucas Loos (Peter Schat) als Lucifer. Zijn kist zakt vanuit zijn hemel (het componistenverblijf dat hij voor zichzelf had laten bouwen) naar beneden.
“Ik ben pas weggegaan toen Lucas weer aan de grond stond.”
Ja, ijzersterk, maar ik had niets anders verwacht van La Palmen. Chapeau!
Gelezen: maart 2007