Richardus, Dr. Ir. Peter - Vrijmetselarij. Leren werken met de troffel

In verband met een maçonniek project duik ik zo links en rechts wat in de boeken over Vrijmetselarij. Dit boekje heeft voor mij twee gezichten: een informatief gezicht en een gezicht dat hoogdravend en nogal onbegrijpelijk is.

De auteur bevestigt mijn eigen ervaring al dat er niets geheimzinnig is aan de Vrijmetselarij (“Literatuur – ook over de ritualen! – is in de boekhandel verkrijgbaar.”) en zeker in de Angelsaksische landen is het meegegroeid met de maatschappij. Het is op het Europese vasteland anders gelopen. Daar ontmoette de beweging “veel meer weerstand, die soms uitmondde in regelrechte vijandigheid”. Bijzonder helder licht de schrijver dit toe. Over symboliek, wat mijn specifieke aandacht heeft, kan ik het nodige gebruiken uit dit boekwerkje.  

Toch irriteert het boekje me ook behoorlijk om zijn oubolligheid, doemdenkerij bij tijd en wijle en het hautaine van deze Dr.Ir. Hij bezondigt zich aan het 'ouwe-lullen-geleuter’ van de generatie die niet begrijpt dat verandering van alle tijd is en dat de verandering in hun nadagen in wezen niet anders is dan de veranderingen die zich tijdens hun jeugdjaren voltrokken.

Hij schrijft over het collectieve vervelingsproces dat aan intensiteit toeneemt naarmate een cultuur een bepaalde leeftijd zou bereiken. In onze cultuur ziet hij dat terug in de vorm van “extreme sportverdwazing, disco, popconcerten.” Het is buitengewoon hoogmoedig om voor anderen te bepalen dat hun vrijetijdsbesteding benedenmaats zou zijn. Aan geen van de drie voorbeelden maak ik mij schuldig, maar toch kom ik tegen dergelijke waardeoordelen in opstand.

Helemaal wanneer hij begint te kwelen over morele en zedelijke normen en orde rijzen mij de haren te berge. Dit riekt naar dictatoriale neigingen, waar ik mij graag verre van houd. Maar verderop wordt het boekje toch weer informatief en boeiend.

Kortom: aardig, goed geschreven, maar door het moralistische toontje blijft een vieze nasmaak achter.

Gelezen: juli 2014