Singer, Isaac Bashevis - The Penitent

The Penitent verscheen voor het eerst in 1973 als serie in de krant The Jewish Daily Forward, waarschijnlijk in het Yiddish, de taal waarin Singer al zijn werken schreef. Het vertelt het verhaal van Joseph Shapiro, dat wil zeggen, Shapiro vertelt dit verhaal zelf aan de ‘ik’ die we slechts in de inleiding tegenkomen. Als de ‘ik’, die kennelijk een beroemd schrijver is, in 1969 de klaagmuur bezoekt, wordt hij door Shapiro aangesproken. Shapiro zegt de schrijver goed te kennen, maar andersom kent de schrijver hem niet. Shapiro wil aan de 'ik' zijn verhaal vertellen. De beide mannen besluiten elkaar de volgende dag te ontmoeten.

 

Gedurende twee dagen vertelt Shapiro zijn geschiedenis. Het is het verhaal van iemand die het niet zo nauw neemt met de zeden en goed gedrag, tot hij op een dag voelt dat de grens van die levenswijze is bereikt. Hij breekt met zijn vrouw en zijn maitresse en maakt een nieuwe start met zijn leven. De eerste beslissing die hij neemt is dat hij geen vlees en vis meer zal eten.

“I am absolutely convinced that so long as people shed the blood of God’s creatures, there’ll be no peace on earth.”

Hier klinkt de stem van Singer zelf, die een bijna rabiaat vegetariër was. De tweede beslissing van Shapiro is dat hij weer als een vrome Jood wil leven. 

 

Dat leidt hier en daar tot nogal moralistische prietpraat, waarbij de duivel ons voortdurend tot het pad van verderf wil leiden. Het lijkt in dit aspect wat op het werk van C.S. Lewis, zoals The Screwtape Letters. Gelukkig is de weg naar boetedoening niet zonder fouten en zwakheden, wat het verhaal wel weer menselijk en beter verteerbaar maakt. Singer beschikt over veel meer nuance dan Lewis. Alle twijfel over God en diens vermeende goede gezindheid jegens de mensheid, in het bijzonder de Joodse mens, wordt breeduit tentoon gespreid in deze kleine roman. 

 

Boeiend is het korte nawoord, waarin Singer min of meer afstand neemt van diverse denkbeelden van zijn hoofdpersonage. Het is evident een boek dat de lezer aan het denken zet over God, diens bedoelingen en wat het geloof in een Almachtig wezen met ons kan doen. Singer schaarde zichzelf nooit onder de werkelijk gelovigen. Hij bleef een twijfelaar, maar kon het onderwerp ook niet los laten. Misschien is het hierom dat ik zijn hele oeuvre heb gelezen.

 

Qua verhaal ben ik niet kapot van The Penitent. Het is vrij rechttoe-rechtaan verteld, maar zoals alle boeken van Singer brengt het wel weer een diepgaand denkproces op gang.

 

Gelezen: januari 2014