Horwood, William - Hyddenworld 3, Harvest (NL)

Read the English version

 

Het derde deel van de Hyddenworld saga van William Horwood kocht ik pas toen er een paperbackuitgave van verscheen, bijna een jaar nadat het boek in hardcover was verschenen. Niet dat ik nu te weinig te lezen heb…, maar het kostte me toch enige moeite mij in te houden en niet toch zo’n onhandige hardcover te kopen. De voorgaande twee delen, Spring en Awakening had ik namelijk verslonden. En ik moet zeggen, Harvest heeft mijn hoge verwachtingen ruimschoots overtroffen. Het verdient dan ook een uitvoerige leeservaring.

 

Reeds in de proloog van Harvest vermeldt de auteur The Mirror-of-All, waar de hydden in geloven:

 

“There are surely very few gatherings at harvest time that do not give thanks to the Mirror-of-All, in which hydden live their lives as reflections – living, moving, loving, dying as if they are real but knowing in truth that life itself is as insubstantial as a passing mist.”

 

Welkom in de wereld van William Horwood. Een wereld waar niets is wat het lijkt, maar waar alles betekenis heeft en waarin niemand twijfelt aan het vele dat bestaat tussen hemel en aarde 

 

Awakening vertelde vooral het verhaal van Judith, dochter van Katherine (een mens) en Jack (een hydden). Zij maken deel uit de profetie die zegt dat ze een belangrijke rol hebben te spelen in het verhinderen dat de wereld ten onder gaat (“the Mirror-of-All will crack”). In de zesde eeuw maakte Beornamund, een ambachtsman met uitzonderlijke vaardigheden, min of meer per ongeluk vier edelstenen, die stuk voor stuk verbonden bleken met de seizoenen. Door de eeuwen raakten deze buitengewoon krachtige stenen zoek, wat een onbalans in de aarde veroorzaakte. Alleen door de vier stenen weer terug te brengen in de gouden hanger die Beornamund hier ooit voor smeedde, kan de ondergang van de wereld worden voorkomen. In de profetie is The Shield Maiden de eigenaar van de hanger. Lange tijd dachten de hydden dat Katherine The Shield Maiden was, maar in Awakening wordt duidelijk dat Judith deze rol toebedeeld heeft gekregen. 

 

Zij is in zekere zin de belichaming van het lijden van Moeder Aarde. Haar jeugd bestond bijna uitsluitend uit helse pijnen, omdat haar lichaam veel sneller groeide dan dat van een normaal kind. Eén dag in de normale wereld staat voor haar voor één volledig seizoen. Vier dagen tellen voor haar dus als een jaar. Dat is haar lijden. Alleen, zij zoekt de stenen niet zelf. Die taak is voorbehouden aan het mooiste personage uit deze boekenserie: Bedwyn Stort. En hoewel ze in verschillende dimensies vertoeven, houden Judith en Stort van elkaar. Het is een alles verzengende liefde die niet kan zijn. Al legt Stort zich daar niet zonder meer bij neer.

 

Dit boek vertelt verder over de queeste van Bedwyn Stort (“scrivener, scholar and seer”), Jack, Katherine en diverse andere bijzondere personages. Die queeste bestaat uit het vinden van de stenen der seizoenen, zodat The Shield Maiden ze samen kan brengen. Alleen, Stort heeft geen idee waar deze stenen zijn. Spring en Summer zijn gelukkig al terecht en nu begint de zoektocht naar de steen van Harvest. Maar dat is niet de enige verhaallijn. 

 

Brum, het centrum van de vrije Hyddenworld dat zich bevindt onder Birmingham in wat de hydden Englalond noemen, wordt bedreigt door de hydden van The Empire, The Fyrd. Het is een dictatuur die zich met bruut geweld vanuit het Duitse Bochum verspreidt over Hyddenworld. Slaeke Sinistral, die we in Awakening goed leren kennen, is lange tijd Emperor, maar heeft zich teruggetrokken om zich in één van de diepste kamers van Bochum over te geven aan de Musica Universalis die daar klinkt.

 

“A combination of falling water and draughts, which sometimes whispered and occasionally raged, produced a miracle of sound.”

 

Jarenlang brengt hij daar in een soort van trance door.

 

“The empire he built from the base of a ruined business (…) became to him no more than a pastime. His real work lay in learning how to meld his spirit and body, his mind and soul, with the musica and through that with the Universe.”

 

De dagelijkse gang van zaken van zijn rijk heeft hij overgedragen aan zijn meest getrouwe gezel, Niklas Blut. Ooit een gevangene, bestemd voor de doodstraf, maar al jaren getrouw aan zijn belofte aan Sinistral: hem altijd en overal oprecht vertellen wat hij denkt, vindt en ziet.

 

Sinistral gelooft niet meer in The Empire. “Like an eastern mystic, or one who has dwelt in the desert and seen the truth, Sinistral had seen the truth of things.

All is illusion.

All is but a reflection which, for the hydden, is made in that infinitesimally thin Mirror-of-All, that fragile shifting plane, on whose near-non-existent surface all things seem to be, yet nothing is at all.”

 

Een van Bluts sterkste generaals, Quatremaine, bereidt de invasie voor op Brum. Deze verhaallijn vertegenwoordigt een terugkerend element in het werk van Horwood: de strijd tegen de machten die de vrijheid aan banden willen leggen. Of in Horwoods eigen woorden:

 

“that which all true hydden love and fight for – freedom of the spirit and liberty of the individual.”

 

Harvest, evenals de andere boeken in deze serie, bevat zoveel unieke verhaallijnen en gebeurtenissen, dat het onmogelijk is die in een leeservaring te vatten. Een belangrijke evenwel, is die van 'The Scythe of Time'. Ons reisgezelschap van Stort, Katherine en Jack, maakt kennis met deze zeis van de tijd, en begrijpen dat dit onmiskenbaar het begin inluidt van het einde der tijden. Het is een nauwelijks te beschrijven natuurfenomeen dat alles en iedereen opslokt en in minuscule fragmenten uiteen doet spatten, als een spiegel die stukvalt. Ze overleven het ternauwernood.

 

Een andere verhaallijn die ik wil vermelden, is die van Arthur Foale, een mens. Hij, en zijn inmiddels overleden vrouw Margareth, hebben Katherine grootgebracht. Ze was nog een klein meisje toen een auto-ongeluk haar beroofde van haar vader. Jack, die op dat moment in de mensenwereld was, heeft haar en haar moeder uit het brandende wrak gered. Dit verhaal wordt prachtig in het eerste deel, Spring, verteld. De moeder van Katherine herstelt niet meer na het ongeluk en sterf uiteindelijk. Arthur en Margareth adopteren Katherine.

 

Arthur is een professor in de seismologie en is de enige mens die op de hoogte is van de Hyddenworld. Hij ontdekte een manier om naar de Hyddenworld te reizen, door in een ‘henge’ - een natuurlijke cirkel - een bepaalde dans uit te voeren. Een van zijn meest briljante studenten, Erich Bohr, vermoedt iets. Omdat er ook in de mensenwereld steeds meer onverklaarbare natuurverschijnselen de kop opsteken, hebben de autoriteiten hem ingehuurd om daar onderzoek naar te doen. Hij zoekt Arthur op, maar die laat niets los. Arthur wordt door Bohr naar een afgelegen accommodatie gebracht, als zijn gast, maar Arthur begrijpt dat hij eigenlijk gevangene is. Net buiten die faciliteit is een natuurlijke henge die Arthur kent. Het lukt hem te ontsnappen en de dans in de henge uit te voeren. Voor de ogen van zijn bewakers verdwijnt hij in het niets.

 

Hij belandt in de Hyddenworld in een soort van rioolsysteem waar hij maar ternauwernood aan de verdrinkingsdood weet te ontsnappen. Voordat hij het weet wordt hij gevangen genomen door de Fyrd en dreigt het erg slecht met hem af te lopen. Wat je noemt van de regen in de drup, of op zijn Engels: “out of the frying pan, into the fire”. Maar het lot – of 'the wyrd' (zie verderop), iets wat een grote rol speelt in deze verhalen – brengt hem in contact met Niklas Blut, de nieuwe Emperor. Deze is inmiddels, samen met Quatremaine en zijn gevolg, in Englalond aangekomen, om de invasie op Brum verder voor te bereiden. Maar Blut gelooft er niet in. Het liefst zou hij de hele operatie afblazen, maar zijn gezag is fragiel. Thuisblijven in Bochum had Quatremaine direct in de kaart gespeeld, dus hem restte niet anders dan meegaan. Maar hij is eerder een gevangene van Quatremaine dan dat hij diens bevelhebber is. In Arthur vindt hij een metgezel en met het beetje autoriteit dat hij nog geniet, stelt hij Arthur aan als zijn assistent.

 

De rol van Judith, The Shield Maiden, beperkt zich niet tot lijden en tot het in ontvangst nemen van de stenen der seizoenen. Op het witte paard van Uffington - een mythologische paard dat vanuit de lucht te zien is op de heuvel nabij Uffington - reist zij in een andere dimensie over de aarde en helpt de personages van het verhaal als ze in problemen zijn of niet verder komen, of ze geeft anderen een duwtje in de rug, zoals Sinistral die ze uit zijn trance doet ontwaken, omdat hij nog een taak heeft te vervullen. Sinistral die lange tijd de steen van de Lente in zijn bezit had en die gebruikte om zichzelf steeds nieuw leven in te blazen. Nadat Judith hem uit zijn sluimer heeft gehaald, vindt Sinistral een nieuwe vrede:

 

“He had finally learnt the lesson that eternal beauty is not found by clinging to a false eternal mortal life, but in the graceful acceptance of inevitable death, without fear and in a spirit of compassion for self and all others.

Sinistral had grown wise.”

 

Stort en zijn reisgenoten arriveren uiteindelijk in Brum, waar Stort zich opsluit met het mysterieuze ‘embroidery’ van ã Faroün, een legendarische hydden. In dit weefgetouw denkt Stort het antwoord te vinden op de vraag waar de steen van de Herfst zich bevindt. Het levert de sterkste surrealistische scènes op uit de serie, waarin Stort maar ternauwernood overleeft. Het brengt hem wel dichterbij het mysterie van de steen van de Herfst.

 

In de tussentijd weten Blut en Arthur te ontsnappen, en bereiken ze Brum. Daar lichten ze iedereen in over de op handen zijnde invasie. Blut heeft de blauwdrukken daarvan in zijn eidetisch geheugen opgeslagen, dus hij kan ze 1-op-1 overbrieven. Hoe de invasie verloopt, en of en zo ja hoe de steen der Herfst wordt gevonden, laat ik naar goed gebruik aan de lezer.

 

In de serie laat Horwood zijn personages regelmatig de term ‘wyrd’ gebruiken. De wyrd is het onbenoembare, het gevoel dat je ergens moet zijn zonder dat je weet waarom. Het is de onomkeerbare loop die dingen moeten nemen.

 

“Naturally Blut had heard of wyrd, and it had never made sense to him to think that things happened for no reason. There was an order to the Universe, a harmony to its musica. Things didn’t just happen. Wyrd was the Mirror’s purpose which, often, was beyond the hearts and minds of mortal kind to understand.” 

 

Diverse verhaallijnen en vele personages heb ik in deze leeservaring buiten beschouwing gelaten. Noodgedwongen. Juist de veelheid van de personages, die op wonderbaarlijke wijze allemaal met elkaar verbonden zijn, niet alleen qua bestemming maar ook qua bloedband, en juist de veelheid van de in elkaar grijpende verhaallijnen, maakt deze serie boeken zo buitengewoon. Niet alleen ontroert het verhaal, ook zijn er veel personages met mythische proporties die veelal aan de basis staan van diepe wijsheid, zoals ook deze serie heel erg rijk is aan wijsheid. 

 

William Horwood is in staat om mijn ogen binnen een halve pagina vochtig te maken van ontroering. Het is zijn taal, zijn timing en zijn inzichten waardoor ik hem als schrijver bewonder. Hooglijk bewonder.

 

Gelezen: december 2013