Ruiz, Don Miguel - The Four Agreements

Van de vier inzichten (Four Agreements) van Don Miguel Ruiz hoorde ik voor het eerst tijdens de taichi-les. Dat wekte wel mijn nieuwsgierigheid, en toen een vriend van mij later vertelde dat hij volkomen onder de indruk was van een boek van deze Ruiz, zocht ik hem maar eens op. Ik kocht direct drie titels, waarvan ik The Four Agreements als eerste las. En inderdaad, diep onder de indruk van de inzichten die deze korte tekst biedt - 129 ruim opgezette pagina's als we de 'prayers' aan het einde van het boek voor het gemak even vergeten. 

 

Het gedachtegoed van Ruiz is voor mij een perfecte mix in klare taal van Conversations with God van Neale Donald Walsh en de wijsheid van de Inca Sjamanen uit Peru, de Q’ero. Evenals de paqo’s, de sjamanen van de Q’ero indianenstam uit de hooglanden van de Peruviaanse Andes, bewaarden de Toltec zorgvuldig hun wijsheid, die door de eeuwen heen van generatie op generatie was overgedragen. Deze kennis is honderden jaren geheim gehouden, maar net als bij de paqo’s voorspelde een profetie dat deze rijkdom op een dag zou worden teruggegeven aan alle mensen. Dat is wat Don Miguel Ruiz, die opgroeide in de traditie van de Toltec, nu doet met zijn boeken.

 

De Toltec geloven dat de realiteit zoals wij mensen die ervaren een droom is - dus Shakespeare had het met zijn beroemde tekst uit The Tempest niet van een vreemde: 

We are such stuff

As dreams are made on

Ruiz: “We learned how to behave in society: what to believe and what not to believe; what is acceptable and what is not acceptable; what is good and what is bad; what is beautiful and what is ugly; what is right and what is wrong. (…) The outside dream (…) teaches us what to believe, beginning with the language that we speak. Language is the code for understanding and communication between humans. Every letter, every word in each language is an agreement.”

 

Als kind geloven we alles dat ons wordt verteld.

“We agree with them, and our faith is so strong that the belief system controls our whole life.”

Om maar de waardering te krijgen die we zo nodig hebben, gedragen we ons naar de maatstaven van anderen. Eerst naar die van onze ouders, en vervolgens naar iedereen om ons heen. Alles om maar ‘goed genoeg’ te worden bevonden en niet te worden afgewezen. 

 

“Trying to be good enough” for others “we create an image of perfection, but (…) we are never going to be perfect (…). Never!”

 

Kortom, in de visie van Ruiz, we worden andere mensen dan we in werkelijkheid zijn. En met het klimmen der jaren hebben we onze ouders niet meer nodig om ons terecht te wijzen als we niet aan hun beeld voldoen, maar doen we dat zelf. We straffen onszelf. 

“The way we judge ourselves is the worst judge that ever existed. (...) Ninety-five percent of the beliefs we have stored in our minds are nothing but lies, and we suffer because we believe all these lies.”

De overtuigingen die wij hebben aangeleerd, om maar goed genoeg te zijn, zijn zo sterk in onze neurale paden gebrand, dat we zelfs nadat we weten dat ze onecht zijn we er toch nog door worden beïnvloed. Velen van ons zijn dus niet gelukkig, omdat we onze zogenaamde imperfectie niet accepteren. Maar volgens Ruiz is er een manier om die cyclus van zelfverwijten te doorbreken. Door de ‘four agreements’. 

 

De term die hiervoor in de Nederlandse vertaling wordt gebruikt – ‘Inzichten’ – heeft veel minder diepgang dan het Engels ‘agreement’. In het Engels zit ‘ermee eens zijn’ in het woord besloten. Tijdens onze opvoeding en later waren we het eens met het idee dat we aan andermans standaarden moeten voldoen. Dus, zo zegt het woord, laten we nu eens zijn met andere werkelijkheden. Laten we instemmen met andere zienswijzen: 

“There are four very powerful agreements that will help us to break those agreements that come from fear (...)” 

 

Het liefst zou ik het halve boekje hier overschrijven, maar dat is niet echt een leeservaring natuurlijk. Ik heb geloof ik wel een half potlood op gestreept in het boek, zoveel zinnen die mij raakten en bevestigden wat ik las van Walsch, wat ik hoorde tijdens de taichi-lessen en wat ik zo langzamerhand door meer naar mijn gevoel te luisteren zelf aan inzichten had vergaard. Daarom volsta ik maar met het noemen en heel kort toelichten van de Vier Agreements:

1. Be Impeccable With Your Word – Wees onberispelijk met jouw woord

Taal beschikt over creatiekracht. De woorden in onze jeugd hebben ons gevormd. De term ‘impeccable’ betekent letterlijk ‘zonder zonde’. Een zonde is alles wat je doet dat ingaat tegen wie je bent. Jezelf afwijzen is de grootste zonde denkbaar. De gedachte achter deze eerste agreement is: neem de verantwoordelijkheid voor wat je doet, zonder oordeel of zelfverwijt.  

De volgende drie agreements zijn eigenlijk het gevolg van deze eerste.

2. Don’t Take Anything Personally – Vat niets persoonlijk op

Zoals Ruiz bij de eerste agreement aangaf, kunnen woorden of zelf kwaadsprekerij geen kwaad, zolang ze niet in vruchtbare bodem vallen. Als iemand zegt dat je niet deugt, raakt dat je alleen maar als je ermee instemt. “Nothing other people do” or say “is because of you. It is because of themselves.”

3. Don’t Make Assumptions – Maak geen aannames

Het probleem met aannames is dat wij ze abusievelijk aanzien voor de waarheid. Het is wonderbaarlijk hoe goed wij mensen zijn in het zien en horen van wat wij willen zien en horen. Hierover heeft Jan Geurtz bijvoorbeeld helder geschreven in Verslaafd aan liefde

4. Always Do Your Best – Doe altijd je best

Dit klinkt misschien wat oubollig, maar het bevat heel veel kracht. Namelijk te weten dat het altijd goed is, zolang me maar je best doet. Beter kan namelijk niet. 

 

Heerlijk vind ik ook het realisme dat Ruiz aan de dag legt:

“Don’t expect that you will always be able to be impeccable with your word. Your routine habits are too strong and firmly rooted in your mind. But you can do your best. Don’t expect that you will never take anything personally; just do your best. Don’t expect that you will never make another assumption, but you can certainly do your best.”

 

Klein maar bijzonder fijn, zo zou ik dit boekje van Ruiz willen omschrijven. Ook bij het terugbladeren voor het maken van deze leeservaring werd ik weer gegrepen door de eenvoud van zijn betoog en de helderheid van zijn wijsheid. 

 

Gelezen: augustus 2017